"Έγκλημα στο Όριαν εξπρές"

                                        Αγκάθα Κρίστι

Η Αγκάθα Μαίρη Κλαρίσσα Μίλερ, Λαίδη Μάλλοουαν (Agatha Mary Clarissa Miller, Lady Mallowan,) ήταν γνωστή κυρίως με το όνομα Αγκάθα Κρίστι (Agatha Christie) και ήταν Αγγλίδα συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Η βασίλισσα του εγκλήματος, όπως αποκαλέιται, γεννήθηκε στο Torquay του Ντέβον της Αγγλίας με το όνομα Agatha Mary Clarissa Miller. Ο πατέρας της, Frederick Alvah Miller, ήταν ένας επιτυχημένος αμερικανός χρηματιστής και η μητέρα της, Clarissa Margaret Boehmer, κόρη αξιωματικού του βρετανικού στρατού. To 1914 παντρεύτηκε τον συνταγματάρχη Archibald Christie της βρετανικής βασιλικής αεροπορίας, με τον οποίο απέκτησαν μία κόρη, αλλά ο γάμος τους δεν ήταν ευτυχισμένος και τελικά χώρισαν το 1928. Είχε μεσολαβήσει μια σοβαρή κρίση κατάθλιψης της Άγκαθα, όταν έμαθε ότι ο άντρας της την απατούσε, αλλά και η έκδοση του πρώτου της μυθιστορήματος, "Το μυστήριο στο Στάιλς" ("The Mysterious Affair at Styles"), το 1920. "Ένα από τα πιο ευχάριστα πράγματα που μπορούν να σου τύχουν είναι να έχεις χαρούμενα κι ευτυχισμένα παιδικά χρόνια", λέει, αρχίζοντας τα απομνημονεύματα της που ξεκίνησε να γράφει το 1950 και τα ολοκλήρωσε δεκαπέντε χρόνια αργότερα. Έγραψε πολυάριθμα αστυνομικά μυθιστορήματα και διηγήματα που μεταφράστηκαν σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου και υπολογίζεται ότι έχουν πουλήσει περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια αντίτυπα. Με το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου δημιούργησε τον Ηρακλή Πουαρό, τον μικρόσωμο, πανέξυπνο ντετέκτιβ. Ο Πουαρό, η Μις Μαρπλ και οι άλλοι ήρωές της έχουν κάνει την εμφάνιση τους σε κινηματογραφικές ταινίες, ραδιοφωνικές εκπομπές, τηλεταινίες και θεατρικά έργα βασισμένα στα βιβλία της. Η Άγκαθα Κρίστι συμμετείχε επίσης σε πολλές αρχαιολογικές αποστολές που διοργάνωσε ο δεύτερος, κατά δεκατέσσερα χρόνια νεώτερός της σύζυγος, ο επιφανής αρχαιολόγος Sir Max Mallowan, στη Μέση Ανατολή. Το 1971 τιμήθηκε με τον τίτλο της Λαίδης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (Dame Commander of the British Empire, DBE). Έγραψε επίσης ρομαντικά μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Μαίρη Γουέστμακοτ (Mary Westmacott), αλλά είναι γνωστή κυρίως για τα 80 αστυνομικά της μυθιστορήματα. Η δουλειά της στα μυθιστορήματα αυτά, στα οποία πρωταγωνιστούν οι ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό και Μις Τζέιν Μαρπλ την έκανε έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην εξέλιξη του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος. Παρόλο που οι Πουαρό και Μαρπλ είναι από τους πιο γνωστούς φανταστικούς ντετέκτιβ που επινόησε η Κρίστι, υπήρξαν κι άλλοι παρόμοιοι, όπως το ζευγάρι Τόμι και Τoυπενς, οι οποίοι, αντιθέτως με τους υπόλοιπους της ντετέκτιβ, τους αγγίζει ο χρόνος κατά την πάροδο των χρόνων. Από τα πιο γνωστά τους μυθιστορήματα είναι η πρώτη τους εμφάνιση στο Σύντροφοι στο Έγκλημα και Οι Άγγελοι δεν Φλυαρούν. Άλλοι ντετέκτιβ της Κρίστι, όπως ο Πάρκερ Πάιν και ο κύριος Χάρλεϊ Κουττίν, εμφανίστηκαν σε

σύντομες ιστορίες, αλλά υπόλοιποι, όπως ο αρχιεπιθεωρητής Τζαπ και η Αριάδνη Όλιβερ, συνόδευαν τους Πουαρό και Μαρπλ στα μυθιστορήματά τους. Το 1975 σκότωσε τους δύο αγαπημένους της ήρωες, τον Ηρακλή Πουαρό στο μυθιστόρημα Αυλαία και τι Μις Μάρπλ στο Sleeping Murder.. Από τις σκηνικές επιτυχίες της Αγκάθα Κρίστι μεγαλύτερη είναι The Mousetrap (Η ποντικοπαγίδα), που παίζεται στο Λονδίνο από το 1952 μέχρι σήμερα (2012) και η θεατρική προσαρμογή του Ten Little Niggers (Δέκα μικροί νέγροι). Τα περισσότερα από τα βιβλία της έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο (μερικά μάλιστα πολλές φορές, όπως το Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές και το Έγκλημα στον Νείλο). Επίσης πολλά έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση, στο ράδιο και έχουν εμπνεύσει ηλεκτρονικά παιχνίδια και κόμικς. Το 2007, ο Άγγλος συγγραφέας Μπράιαν Άλντις (Brian Aldiss) είπε ότι η Αγκάθα Κρίστι του είχε πει ότι έγραφε τα βιβλία της μέχρι το τελευταίο κεφάλαιο και μετά αποφάσιζε ποιος χαρακτήρας ήταν λιγότερο πιθανό να εκληφθεί ως ύποπτος. Ακολούθως έκανε τις απαραίτητες αλλαγές στο κείμενο για να «ενοχοποιήσει» το χαρακτήρα αυτό. Η Αγκάθα απεβίωσε στις 12 Ιανουαρίου του 1976 στην Αγγλία σε ηλικία 85 ετών. 

                                 

                                                  Orient Express

Το Οριάν Εξπρές (Οrient Express = Ταχεία της Ανατολής) δεν ήταν απλά μία φανταστική εφεύρεση της Αγκάθα για να χρησιμοποιήσει στο μυθυστόρημά της, ήταν το πρώτο διηπειρωτικό τρένο της Ευρώπης που έκανε τη διαδρομή των 2.740 χιλιομέτρων περίπου από το Παρίσι (Gare de l'Est) έως την Κωνσταντινούπολη, με ενδιάμεσες σύντομες στάσεις στο Στρασβούργο, το Μόναχο, τη Βιέννη, τη Βουδαπέστη και το Βουκουρέστι. Το Οριάν Εξπρές, το οποίο ταυτίστηκε με την ταξιδιωτική πολυτέλεια, άρχισε να λειτουργεί τον Οκτώβριο του 1883, ενώ το 1919 ξεκίνησε να λειτουργεί η γραμμήSimplon Orient Express, η οποία περιλάμβανε διαφορετικό δρομολόγιο και περνούσε από τους σταθμούς της Λωζάνης, τουΜιλάνου, της Βενετίας, της Τεργέστης, του Βελιγραδίου. Το 1977 οι τακτικές υπηρεσίες του σταμάτησαν καθώς δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει τον ανταγωνισμό με το αεροπλάνο. Ωστόσο, το θρυλικό αυτό τρένο εξακολουθεί να λειτουργεί σήμερα και να προσφέρει πολυτελείς υπηρεσίες στους επιβάτες αλλά πλέον το δρομολόγιο του είναι κάπως σύντομο, σε σύγκριση με το δρομολόγιο του παρελθόντος. Καθημερινά συνδέει το Παρίσι με την Βιέννη, περνώντας από το Στρασβούργο, το Μπάντεν-Μπάντεν, το Μόναχο και πολλούς άλλους σταθμούς. Έτσι το Οριάν Εξπρές, λόγω της φήμης του στην εποχή του ως πολυτελούς τραίνου, αποτέλεσε το κατάλληλο σκηνικό για το γνωστό μυθιστόρημα της Άγκαθα Κρίστι Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές και για την ομώνυμη υποψήφια για έξι Όσκαρ ταινία του 1974.

                                                                    Βιβλίο

Το βιβλίο Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές (Murder on the Orient Express) της Αγκάθα Κρίστι, δημοσιευμένο επίσης και με τον τίτλο «Έγκλημα στην κλινάμαξα του Καλαί», είναι ένα παγκοσμίως γνωστό αστυνομικό μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι, που γράφτηκε και δημοσιεύθηκε το 1934. Διασκευάστηκε για τον κινηματογράφο το 1974 με τον ίδιο τίτλο με ένα σημαντικό επιτελείο ηθοποιών (Άλμπερτ Φίνεϊ ως Πουαρό, Λορίν Μπακόλ ως κυρία Χάμπαρντ, Μάρτιν Μπάλσαμ ως Μπιάντσι-Μπουκ,Ίνγκριντ Μπέργκμαν ως Γκρέτα Όλσον, Γουέντι Χίλερ ως πριγκίπισσα Ντραγκομίροφ κτλ). Η πλοκή αποτελεί μία από τις διασημότερες ιστορίες όπου πρωταγωνιστεί ο βέλγος ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό. Πέντε χρόνια μετά την απαγωγή και το θάνατο ενός βρέφους στην Αμερική, ένας επιβάτης του Όριαν Εξπρές βρίσκεται νεκρός στο κουπέ του, με δώδεκα μαχαιριές στο στήθος. Ο Ηρακλής Πουαρό, που τυχαία ταξιδεύει με το ίδιο τρένο, καλείται να εξιχνιάσει το έγκλημα και να αποκαλύψει το δολοφόνο. Λοιπόν, ο Βέλγος ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό ενώ ταξιδεύει με το Όριεντ Εξπρές εξαιτίας μιας τρομερής χιονοθύελλας το τρένο σταματά στα μισά της διαδρομής Κωνσταντινούπολης - Παρισιού. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Ράτσετ, ένας από τους επιβάτες του τρένου και ήδη ύποπτος για την υπόθεση απαγωγής και δολοφονίας ενός μικρού κοριτσιού, βρίσκεται δολοφονημένος. Ενώ οι επιβάτες βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα χιόνια και μακριά από την αστυνομία, ο Πουαρό αναλαμβάνει να ρίξει φως στην υπόθεση. Όλοι έχουν κίνητρο, όλοι είναι ύποπτοι αλλά όλοι έχουν ένα καλό άλλοθι. Τελικά θα βρεθεί η λύση του μυστηρίου; Αυτό που κάνει το συγκεκριμένο αστυνομικό μυθιστόρημα να ξεχωρίζει είναι ότι όλοι οι ύποπτοι αποδεικνύεται στο τέλος ότι είναι δολοφόνοι.

Μπροστά στα μάτια μας εκτυλίσσεται ένα ψυχρό προμελετημένο έγκλημα. Οι δράστες, αφού έχουν δώσει στο θύμα μεγάλη δόση υπνωτικού και το έχουν σε καταστολή, περνούν μέσα στο δωμάτιό του και με το ίδιο μαχαίρι του καταφέρνουν δώδεκα μαχαιριές. Όλοι λοιπόν ανεξαιρέτως συμμετέχουν στο «τελετουργικό» ενός φόνου «κάθαρση». Παρουσιάζοντας, λοιπόν, δώδεκα υπόπτους ως ενόχους η Αγκάθα Κρίστι κάνει μία αξιοπρόσεκτη και έξυπνη δομική καινοτομία, αντιστρέφοντας μία σύμβαση του αστυνομικού μυθιστορήματος που θέλει μόνο ένας εκ των υπόπτων να είναι ο ένοχος.

                                    

                                 

                                   Αστυνομικό Μυθιστόρημα

Για έναν λογοτέχνη το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ένα ξεχωριστό είδος λογοτεχνικής αφήγησης με κάποιους σταθερούς κανόνες γραφής που το διακρίνουν από τα άλλα λογοτεχνικά είδη. Πάντα ασχολείται με κάποιο μυστήριο ή γρίφο σχετικό με την παραβίαση και την εφαρμογή των νόμων και την ανάλογη έρευνα για τη λύση του. Για τον καθηγητή εγκληματολογίας Γ. Πανούση το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι αυτό το είδος της λαϊκής λογοτεχνίας που αναδεικνύει τις ενοχές και τις ψευδαισθήσεις μιας κοινωνίας η οποία εύκολα καταδικάζει το δράστη και το θύμα, όσο και τον αστυνόμο και το δικαστή, για να γλιτώσει την αυτό-κριτική και την αυτογνωσία της… και επομένως αξίζει να μελετηθεί και από εγκληματολογική σκοπιά. O μεσοπόλεμος του 20ου αιώνα στην Ευρώπη αποκαλείται η «Χρυσή Εποχή» του αστυνομικού αφηγήματος, διότι δεν εδραιώνεται μόνο το λεγόμενο «mystery novel», και συγγραφείς όπως η Κρίστι, με τον Πουαρό και τη Μις Μαρπλ, ο Τσέστερτον και πάρα πολλοί άλλοι, με μόνιμους ή περιστασιακούς ήρωες. Διαμορφώνεται κι ένα μεγάλο κοινό, ετερόκλιτο κι ενθουσιώδες για το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος, το οποίο διαβάζοντας αυτές τις ιστορίες ανταγωνίζεται τον συγγραφέα που θέτει το αίνιγμα και τον ήρωα που το ανιχνεύει, ώστε να φτάσει πρώτο στη λύση. Σύμφωνα μάλιστα με τον Π. Μαρτινίδη το ενδιαφέρον είναι ότι σε όλη αυτή την περίοδο το αστυνομικό μυθιστόρημα παίρνει, για τα πλήθη που συρρέουν στις πόλεις, τη θέση που κάποτε κατείχαν τα παραμύθια. Όπως εκείνα εξοικείωναν τον κόσμο της υπαίθρου με τις άγνωστες δυνάμεις της φύσης, μέσω μαγικών δυνάμεων που τις τιθάσευαν, έτσι και η ιστορία «αστυνομικής φαντασίας» (“detective fiction”) φέρνει σε επαφή τους νεοφερμένους αστούς με τις νέες αστικές αντινομίες: τον έντιμο κλέφτη, τον τρυφερό δολοφόνο, τον ανέντιμο αστυνομικό, τη χλιδή που καλύπτει την παρανομία ή την αθωότητα που απεργάζεται εκδικήσεις. Η μυθοπλασία εστιάζεται στο αίνιγμα, κυρίως, και λιγότερο σε χαρακτήρες. Κάνοντας όμως τον θάνατο διανοητικό παιχνίδι, διδάσκει την υπεροχή της λογικής απέναντι στην παρόρμηση.

                                                    Ταινία

                                             Trailer

                                      

Για χρόνια, γενιές και γενιές αναρωτιούνται το ίδιο πράγμα: Ποιος είναι ο δολοφόνος; Η Αγκάθα Κρίστι γέμισε με μυστήριο τις ζωές εκατομμυρίων αναγνωστών ανά τον κόσμο και συνεχίζει ακόμα και σήμερα. Καλλιτέχνης στο είδος της, πήρε επάξια τον τίτλο της Βασίλισσας του Εγκλήματος, ενώ επηρέασε όσο καμία την αστυνομική λογοτεχνία. Τα μυθιστορήματά της λατρεύτηκαν και ως φυσικό επακόλουθο μερικά από τα πιο δημοφιλή μεταφέρθηκαν και στην μεγάλη οθόνη. Συνολικά έχουν γυριστεί πάνω από 30 ταινίες βασισμένες στα βιβλία της Αγκάθα Κρίστι. Όπως είναι φυσικό, δεν είχαν όλες την ίδια επιτυχία, το βέβαιο όμως είναι ότι μετά τη λογοτεχνία, οι ιστορίες μυστηρίου της Βρετανίδας συγγραφέως δημιούργησαν «σχολή» και στον κινηματογράφο. Η ταινία «Έγκλημα στο Όριαν Εξπρές» θεωρείται μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές μεταφορές μυθιστορήματος της Αγκάθα Κρίστι. Η ταινία παρά τα χρόνια της καταφέρνει να κρατάει τον θεατή σε αγωνία ακόμα και σήμερα. Πιστή άλλωστε στο βιβλίο, κερδίζει από την αρχή το φανατικό κοινό της Κρίστι, ενώ η ατμόσφαιρα μαζί με το εκπληκτικότερο καστ ηθοποιών που πέρασε ποτέ από αστυνομική ταινία (από τη Λορίν Μπακόλ και τη Ίνγκριντ Μπέργκμαν, ως τον Σον Κόνερι και τον Άντονι Πέρκινς), την μουσική και την εξαιρετική σκηνοθεσία την τοποθετούν άξια στην λίστα των καλύτερων ταινιών του είδους της.Το «Έγκλημα στο Όριαν Εξπρές» θεωρείται από πολλούς ως η καλύτερη ιστορία της Αγκάθα Κρίστι με ήρωα τον Ηρακλή Πουαρό.

"MISS MARPLE"

HERCULE POIROT"

"HERCULE POIROT"